Pożary w Australii a podróże

Sezon pożarowy 2019/2020 w Australii był dość ekstremalny, a walka ze skutkami pożarów trwa i będzie trwała długie miesiące. Przyroda powoli się odradza, mieszkańcy odbudowują domy, a biznesy wracają do gry, zachęcając turystów do odwiedzin.

Jak możemy pomóc Australii

W tym roku wybierzecie się w jeden z regionów dotkniętych żywiołem, aby wesprzeć tuziemców i gospodarkę. Jaką część Australii odwiedzić? Tutaj pełna lista naszych propozycji. Zajrzyjcie po inspiracje – Gdzie jechać w 2020 roku i dlaczego.

Aktualną sytuację pożarową oraz ostrzeżenia dla turystów najlepiej śledzić na stronie Australia.com.

O co chodzi z tymi pożarami

Gdy Australia płonie, w mediach regularnie pojawiają się apokaliptyczne obrazy — zwęglonego buszu, spragnionych koali, czerwonego nieba i spalonych domów. Czy podróż do Australii jest bezpieczna? Czy ze względu na pożary lepiej nie jechać na wakacje w Australii?

Lato, czyli miesiące od grudnia do marca, to w Australii sezon pożarowy. Pożary buszu zdarzają się każdego roku i są stałą australijskiego klimatu. Są niezbędne dla roślin (szyszki niektórych pękają tylko w bardzo wysokich temperaturach, co pozwala wydostać się nasionom) oraz zwierząt, które pożary zmuszają do przemieszczania się. Tak wymyśliła to natura. O najgorszych (dotychczas) pożarach w Australii możecie poczytać tutaj.

Styczeń i luty są zazwyczaj najgorętszymi miesiącami w roku, a w tym sezonie rekordowe temperatury padły już w grudniu 2019 roku. Średnia maksymalna temperatura na poziomie 40.9C została zanotowana 17 grudnia 2019,a następnego dnia została pobita, kiedy średnia maksymalna temperatura wyniosła 41.9C. Wcześniejszy rekord padł w 2013 roku, kiedy średnia maksymalna temperatura wyniosła 40.3C. Żywiołowi sprzyjają także silne wiatry, które kierują płomienie w zaskakujących kierunkach.

Zmiany klimatyczne, których trudno nie zauważyć, trwająca od ponad 7 lat susza, słabe zarządzanie zasobami wody, wysprzedawanie ziem pod kopalnie i agresywne inwestycje, nadmierna hodowla bydła, wycinka lasów, politycy-ignoranci oraz zwykła ludzka głupota (część pożarów rozpoczęła się przez mniej lub bardziej umyślne podpalania; głupotą można też nazwać wszystko powyższe) i pewnie wiele innych czynników sprawiają, że sytuacja staje się kryzysowa i z roku na rok będzie zapewne gorsza.

Czy podróż do Australii jest bezpieczna

Pożary nie oznaczają, że z urlopu w Australii należy zrezygnować. Australia to ogromny kraj i większość nie jest i nie była objęta pożarami. Przed podjęciem decyzji o tym, czy jechać, i gdzie jechać warto przeanalizować fakty i przyjrzeć się australijskiej mapie.

Pamiętajcie, że wasze podróżnicze plany wpływają na lokalne społeczności. Regiony, które zostały dotkliwie dotknięte przez żywioł, potrzebują również turystów, aby odbić się od dna, a mieszkańcy poczucia, że świat o nich nie zapomniał.

Jednocześnie pozostańcie odpowiedzialnymi turystami — nie wybierajcie się tam, gdzie wciąż szaleje żywioł lub jeśli nie czujecie się pewnie

Pożary w Australii 2019/2020 — jaka jest skala zniszczeń

Podane poniżej dane były aktualne na dzień 2 stycznia 2020, kiedy ten wpis został opublikowany. Mimo że pożary ustały, na podsumowanie musimy jeszcze chwilę poczekać.

Od początku września 2019 roku do początku stycznia 2020 roku w Australii spłonęło ponad 6 milionów hektarów buszu. Dla porównania skali, pożary w Kalifornii w 2018 strawiły 1,8 miliona hektarów, a w niedawnych pożarach w Amazonii z dymem poszło 900 tysięcy hektarów lasów.

W ciągu tych 4 miesięcy żywioł zabrał już ponad 1400 domów (nie wliczając budynków gospodarczych i innych), a w pożarach zginęło ponad 20 osób (wśród nich 3 strażaków-wolontariuszy). Kolejne tyle uznaje się za zaginione.

Katastrofa dotyka także australijskiej fauny — jak podaje portal News.com.au ekolodzy z Uniwersytetu w Sydney szacują, że w pożarach zginęło już ponad 480 milionów zwierząt! Jedynym z gatunków, który ucierpiał najbardziej jest koala — zwierzę to wolno się porusza i odżywia liśćmi łatwopalnego eukaliptusa (drzewa te mogą wybuchać jak bomby, bo olejek eukaliptusowy jest świetnym paliwem). Australijska Minister Środowiska, Sussan Ley, podała, że tylko w pożarach na północnym wybrzeżu i w środkowej Nowej Południowej Walii zginęło ponad 30% tutejszej populacji koali. Koale nie są jednak zagrożone funkcjonalnym wyginięcie. Więcej o tym, tutaj.

Czy powietrze było zanieczyszczone

Z powodu pożarów zanieczyszczone było także powietrze, co miało wpływ na stan zdrowia każdego z nas. Zanieczyszczenie bywa szczególnie niebezpieczne dla astmatyków, osób z chorobami serca i tych z respiratorami. Na Izbach Przyjęć w wielu częściach kraju zanotowano wzrost zgłoszeń.

Powietrze nie było zanieczyszczone jedynie rejonach bezpośrednio dotkniętych pożarami, ale także w okolicach, gdzie dym przychodził przynoszony przez wiatr. Gdy dym docierał do miast, utrzymywał się tam długo.

Smog w Sydney i Canberze

W sezonie pożarowym 2019/2010 smog w Sydney pojawiła się regularnie (ale nie każdego dnia), a zazwyczaj błękitne niebo przysłonięte bywało szarą mgłą. W tym sezonie pożarowym jakość powietrzna w Sydney i okolicach była trzykrotnie gorsza niż była w latach poprzednich. Forbes na początku grudnia podał, że toksyczność powietrza w Sydney można porównać z paleniem od 4 do 10 papierosów dziennie, a momentami liczba ta wzrasta do półtorej paczki.

Smogiem przysłonięta była również stolica kraju, Canberra. Jak podaje magazyn The Australian, w pierwszy dzień nowego roku jakość powietrza w Canberze była najgorsza na świecie i dwukrotnie gorsza niż w Delhi.

Dym z pożarów na południowym-wschodzie kraju czuć było również w Melbourne, a lekka mżawka sprawiała, że w powietrzu czuć zapach gaszonego przez wodę ogniska.

Co więcej, dym z australijskich pożarów docierał aż do wybrzeży Nowej Zelandii, gdzie niebo było zachmurzone i intensywnie pomarańczowe. Pył widoczny był także na powierzchni lodowców.

Gdzie były pożary buszu

Podróżnicza trasa, którą pożary dotknęły najbardziej, to ta wybrzeżem z Sydney do Melbourne. Na początku stycznia dla kilku regionów została zarządzona ewakuacja, a miasteczka były odcięte od reszty świata. Sytuacja pożarowa we wschodniej części stanu Wiktoria, pogorszyła się na tyle, że Premier Wiktorii, Daniel Andrews, ogłosił 02.01.2020 stan klęski żywiołowej w tym regionie. W sobotę 04.01.2020 temperatury sięgnęły 40 stopni, wiały silny wiatr.

Pożary dotknęły też pięknej wyspy Kangaroo Island, położonej niedaleko Adelajdy. Na wyspie zginęły 2 osoby i prawdopodobnie połowa tamtejszej populacji koali. Spłonął luksusowy hotel i zabudowania na kilku kempingach.

Pożary zaczęły się już wczesną wiosną i szybko wymknęły się spod kontroli. We wrześniu i październiku płonęły południowe części stanu Queensland oraz północne stanu Nowa Południowa Walia — okolice Brisbane, Gold Coast, Park Narodowy Lamington. Szczęśliwie, wzrost wilgotności powietrza oraz sporadyczne opady deszczu zmniejszają obecnie ryzyko pożarowe w tej części kontynentu. Uwaga! Lato to w Queensland oraz na Terytorium Północnym sezon cyklonów. Uważajcie, wybierając się na północ kraju.

Listopad i grudzień był czasem katastroficznych pożarów w wielu częściach Nowej Południowej Walii — żywioł szalał w okolicach Sydney oraz Gór Błękitnych i to tu dotychczas zniszczenia są największe.

Z końcem grudnia coraz więcej pożarów zaczęło wybuchać na południu kraju — dotknęły południowego wybrzeża Nowej Południowej Walii (okolic miasteczka Batemans Bay, Eden, Bega), okolic Canberry, wschodniej Wiktorii (rejonu znanego jako East Gippsland), winiarskiego regionu Adelaide Hills oraz na wyspie Kangaroo Island w Australii Południowej.

Żywioł, choć w mniejszej skali, szalał również na Tasmanii i w Australii Zachodniej, w okolicach Perth oraz Margaret River.

Czy pożary da się ugasić

Dziś wszystkie duże pożary w Australii są pod kontrolą.

Według specjalistów tylko intensywne opady deszczu mogły złagodzić krytyczne warunki. Pożary buszu obejmują ogromne tereny, lasy są suche, drzewa eukaliptusowe łatwopalne, temperatury wysokie, a wiatry silne. Sytuację utrudnia trwająca od lat susza i ograniczona dostępność wody. Australijskich strażaków w nierównej walce wspierają koledzy z Nowej Zelandii, Kanady oraz Stanów Zjednoczonych. Stan Wiktoria o pomoc poprosił też wojsko.

Co należy wiedzieć, podróżując do Australii w sezonie pożarowym

Na początek trzeba zrozumieć skalę pożarów, a w drodze pamiętać o tym, aby na bieżąco sprawdzać komunikaty i, pomimo wakacyjnego nastroju, nie bagatelizować ostrzeżeń. Bądźcie też gotowi na zmianę planów — letnie zjawiska pogodowe zaskakują, a bezpieczeństwo zawsze jest najważniejsze.

Jeśli wybieracie się poza duże miasta, skontaktujcie się z hotelem, aby upewnić się, że region jest bezpieczny do odwiedzenia, a hotel wciąż przyjmuje gości. Sprawdzajcie również strony parków narodowych, aby uniknąć rozczarowań, bo parki bywają czasowo zamykane. Weźcie pod uwagę, że po pożarach roślinność będzie zniszczona, a okolica mniej atrakcyjna.

Na kempingach pamiętajcie o możliwych zakazach rozpalania ognisk.

W sytuacjach kryzysowych niedostępna bywa sieć telekomunikacyjna, zaczyna brakować paliwa na stacjach benzynowych czy produktów spożywczych sklepach. Na road trip zawsze zabierajcie zapas wody i papierową mapę.

Podróżując samochodem, sprawdzajcie przejezdność tras — informacje o pożarach i zamkniętych trasach można znaleźć na Mapach Google. Przy drogach zauważycie znaki, na których zaznaczony będzie tzw. Fire Danger Rating. Włączcie radio — stacja ABC nadaje ostrzeżenia pożarowe. Jeśli jadąc, zauważycie ogień, nie czekajcie, zawróćcie i ruszcie w przeciwnym kierunku.

Pogodę w Australii najlepiej sprawdzać na stronie Biura Meteorologicznego BOM (można ściągnąć też aplikację na telefon). Polecamy także stronę na Facebooku Higgins Storm Chasing.

Sytuację pożarową w poszczególnych stanach można monitorować na dedykowanych stronach internetowych:

• Nowa Południowa Walia (Sydney) https://www.rfs.nsw.gov.au/fire-information/fires-near-me
• Wiktoria (Melbourne) https://www.emergency.vic.gov.au/respond/
• Queensland (Brisbane, Wielka Rafa Koralowa) https://www.ruralfire.qld.gov.au/Pages/Home.aspx
• Australia Południowa (Adelajda) https://www.cfs.sa.gov.au/site/warnings_and_incidents.jsp
• Australia Zachodnia (Perth) https://www.dfes.wa.gov.au/Pages/default.aspx
• Tasmania http://www.fire.tas.gov.au/Show?pageId=colGMapBushfires
• Australijskie Terytorium Stołeczne (Canberra) https://esa.act.gov.au
• Terytorium Północne https://www.pfes.nt.gov.au/incidentmap/

Numer alarmowy w Australii to 000.

O sytuacji w Australii piszę na bieżąco na Twiterze oraz na Facebooku.